یکی از نکات مهم نگهداری کبوتر و پرورش کبوتر بلندپرواز جهت ثبت رکورد آشنائی با شیوه های درست تغذیه و انواع دان کبوتر است، به همین منظور در این نوشتار سعی شده است تا اطلاعات جمع آوری شده توسط ویکی پدیا از پایگاه اطلاعات دپارتمان علوم کشاورزی و تغذیه ایالات متحده USDA اینجا برای مقایسه در کنار هم قرار دهیم.
با دقت به داده های جدولی که در زیر آورده ام به اطلاعات جالبی دست خواهیم یافت. به عنوان مثال انواع دان ذکر شده را ابتدا از نقطه نظر میزان کالری انرژی موجود در آن مقایسه می کنیم.
با توجه به داده های موجود شاهدانه نسبت به بقیه دانه ها دارای بیشترین میزان انرژی است و بعد از آن تخم کتان سطح بالائی از انرژی را داراست در حقیقت هر دو آنها در حدود دو برابر دانه های دیگر انرژی ذخیره شده دارند و در مقام سوم این تحقیق ارزن به عنوان دانه ای با کالری بالا قرار می گیرد.
با این تفاسیر مطمئنا ارتباطی بین میزان دیگر عناصر با انرژی موجود در آنها وجود دارد. اگر به داده های این جدول توجه کنیم شاهدانه و تخم کتان به ترتیب از بالاترین سطح چربی و پروتئین نیز برخوردارند و این یکی از دلائل بالا بودن میزان انرژی ذخیره شده در آنها نسبت به سایر دانه های ذکر شده در این جدول است. و نشان از رابطه مستقیم میزان انرژی با پروتئین و چربی دارد.
یک نکته مهم در این جدول سطح بالای عناصر فلزی (مواد معدنی) موجود در تخم کتان است که گندم با بالاترین سطح این عناصر بعد از کتان قرار می گیرد. وجود مواد معدنی برای جلوگیری از بسیاری از امراض و سلامت پرنده بسیار دارای اهمیت است، این عناصر در شکل گیری نوک و استخوان بندی جوجه در حال رشد و به ویژه پرنده مولد ماده اثر فروان دارند و در بهبود متابولیسم پرندگان، فرآیند جذب و دفع غذا، سیستم کلیوی و جلوگیری از بیماریهای مختلف موثرند. اما از طرفی مصرف بیش از حد بعضی از این عناصر می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند اسهال در پرنده شود .
یکی از ترکیبات حیاتی و مهم در هنگام انجام فعالیتهای سخت فیزیکی کربوهیدراتها هستند، با توجه به داده های جدول ذیل به ترتیب برنج، جو، ذرت، ارزن، گندم و به عبارتی غلات بر خلاف شاهدانه و کتان دارای بیشترین میزان ترکیبات کربوهیدراتها هستند.
برای آشنائی با جایگاه مصرف ترکیبات و عناصر فوق باید بدانیم که یک پرنده در حال رشد به پروتئین بیشتری نیاز دارد به همین خاطر تغذیه جوجه کبوتر باید شامل دانه های پروتئینی باشد، و در زمستان بدن پرنده برای تولید گرما نیازمند دانه های چرب مانند ذرت است فراموش نباید کرد که دانه هائی مانند کتان و شاهدانه را باید در گروههای پر چرب قرار داد و در مصرف آنها دقت بیشتری به خرج داد. وجود کربوهیدراتها در مواقع پروازهای طولانی و تمرینات برای سوخت و ساز بدن بسیار لازم و ضروری است. به همین خاطر داشتن اطلاعاتی در زمینه ورزش و تغذیه یکی از ملزومات پرورش کبوتر بلندپرواز است که در زیر اجمالا مورد بررسی قرار می گیرد.
(خالی بودن بعضی از خانه های جدول دلیل بر وجود نداشتن عنصر و ترکیب مورد نظر در دانه مربوطه نیست.)
#131
کربوهیدرات ها سوخت اصلی کبوتران است که بدن آن را به گلوکز (نوعی قند) تبدیل می کند و به صورت گلیکوژن در ماهیچه ذخیره می سازد. وقتی کبوتر پرواز میکند می کند، گلیکوژن ذخیره شده به انرژی تبدیل می شود. کربوهیدراتها در مقایسه با چربی و پروتئین برای سوختن نیاز به اکسیژن کمتری دارند.در صورتی که به اندازه کافی از کربوهیدراتها استفاده شود قادر خواهند بود شدیدتر پروازکنند. یک رژیم پر کربوهیدرات به پرنده اجازه می دهد که به خاطر بازسازی ذخایر کربوهیدراتی و کاهش زمان بازگشت به حالت اولیه سخت تر تمرین نمایید. اگر در حین پرواز بدن پرنده به اندازه کافی کربوهیدرات در دسترس نداشته باشد برای کسب انرژی شروع به سوزاندن چربی و پروتئین میکند و این موجب کاهش کارآیی پرنده میشود.
پروتئین انرژی زیادی برای سوزاندن تولید نمی کند اما برای محافظت از ماهیچه های خود به آن نیاز دارید همچنین به بدن پرنده امکان میدهد تا بافت های تازه بسازد. بدن پرنده نمیتواند پروتئین را ذخیره کند پس اگر به آن نیاز نداشته باشد آنرا میسوزاند یا تبدیل به چربی میکند. میزان نیاز بدن پرنده به پروتئین برحسب نوع تمرین، شدت فعالیت ها ی تمرین و مدت انجام تمرین متفاوت است. پرندگانیکه که تمرینهای استقامتی انجام میدهند یا آنهایی که پرواز های قدرتی انجام میدهند به پروتئین بیشتری نیاز دارند. برای کبوتران استقامتی پروتئین نقش یک باک سوختی ذخیره و به عنوان پشتیبانی کربوهیدراتها سوخت اصلی را ایفا می کند.
و بر خلاف کربوهیدراتها یک سوخت گرانبها و کم بازده به شمار می آید.از آن جهت گرانبها محسوب می شود که به خاطر مصرف شدن به عنوان سوخت، پروتئین نخست باید به کربوهیدرات یا چربی تبدیل شود که مستلزم صرف انرژی و تولید سموم است.پرندگان برای دفع سموم آب را از دست می دهند که میتواند به کم آبی(دهیدراسیون) منجر شود که خطری برای پرندگان است.از آن جهت کم بازده است که استفاده از پروتئین به منظور تأمین انرژی با نقش اولیه پروتئین یعنی رشد،نگهداری و ترمیم بدن سازگار نیست. از طرفی، دریافت بیش از حد پروتئین باعث فشار بر روی کلیه ها می شود. و هضم و جذب آن به زمان بیشتر نیاز دارد.
چربیها راهی برای ذخیره انرژی در بدن هستند.چربیها را به عنوان یک باک ذخیره در نظر بگیرید. ولی یک باک سنگین به قیمت از دست رفتن سرعت و قدرت پرنده تمام می شود. بدن پرندگان برای انجام فعالیت های حیاتی خود به مقادیر کمی چربی نیاز دارند وقتی استراحت میکنند یا فعالیت کمی انجام میدهند بدن پرندگان بیشتر انرژی مورد نیارش را از سوزاندن چربی بدست میاورد و وقتی میزان فعالیت بدنی را افزایش میدهند بدن بیشتر از کربوهیدرات برای تامین انرژی استفاده میکند.
در روزی که میخواهید یک تمرین شدید انجام بدهید چربی یا پروتئین زیاد مصرف نکنید چون به کلیه و کبد شما فشار زیادی وارد میشود و هضم این مواد هم سخت تر از کربوهیدرات است.
همواره به خاطر داشته باشید که اگر از کبوتران بلند پرواز نگهداری می کنید هنگام پرواز های طولانی از غذاهایی که مقادیر زیادی پروتئین دارند استفاده ننمایید زیرا این نوع خوراک فشار متابولیکی زیادی به پرنده وارد آورده و در ارتفاع بالا که فشار اکسیژن نیز کم است-نیاز به اکسیژن پرنده را افزایش داده وممکن است حیوان را در معرض ابتلا به آسیت قرار دهد.
منبع نت
برای آگاهی بیشتر از عناصر موجود در دانه ها به پایگاه اطلاعت کشاورزی و علوم تغدیه ایالات متحده مراجعه کنید.
نویسنده:
دوست خوبمون "مرتضی"